NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
185 - (1232) وحدثنا
سريج بن يونس.
حدثنا هشيم.
حدثنا حميد عن
بكر، عن أنس
رضي الله عنه.
قال:
سمعت
النبي صلى
الله عليه
وسلم يلبي
بالحج والعمرة
جميعا.
قال بكر:
فحدثت بذلك
ابن عمر. فقال:
لبى بالحج وحده.
فلقيت أنسا
فحدثته بقول
ابن عمر فقال
أنس: ما
تعدّوننا إلا
صبيانا ! سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يقول
"لبيك عمرة
وحجا".
{185}
Bize Süreye b. Yûnus rivayet
etti. (Dediki): Bize Hüseyn rivayet etti. (Dediki): Bize Humeyd, Bekir'den, o
da Enes (Radiyallahu anh)'dan naklen rivayet eyledi. Enes (Radiyallahu anh)
şöyle demiş:
«Ben, Nebi (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'i hacc ile umrenin her ikisi için telbiye getirirken
işittim."
Bekir demiş ki: «Ben,
bunu İbni Ömer'e anlattım da :
— Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
yalnız hacc için telbiye getirdi, dedi. Müteakiben Enes'e rastlıyarak, İbni
Ömer'in sözünü ona anlattım, Enes:
— Siz, bizi gâlibâ çocuk sayıyorsunuz? Ben,
Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) 'i:
(Umre ve hacc için
Lebbeyk!) buyururken işittim; dedi.»
186 - (1232) وحدثني
أمية بن بسطام
العيشي. حدثنا
يزيد (يعني
ابن زريع) حدثنا
حبيب بن
الشهيد عن بكر
بن عبدالله.
حدثنا أنس رضي
الله عنه ؛
أنه رأى النبي
صلى الله عليه
وسلم جمع
بينهما. بين
الحج والعمرة.
قال:
فسألت
ابن عمر. فقال:
أهللنا بالحج.
فرجعت إلى أنس
فأخبرته ما
قال ابن عمر.
فقال: كأنما
كنا صبيانا!
{186}
Bana Ümeyyetu'bnu Bistâm
EI-Ayşî rivayet etti. (Dediki): Bize Yezîd yâni İbni Zürey' rivayet etti.
(Dediki): Bize Habib b. Şehid, Bekir b. Abdillâh'dan rivayet etti. (Demişki):
Bize, Enes (Radiyallahu anh) rivayet ettiki, kendisi Nebi (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem)'i bunların yâni hacc ile Umrenin aralarını cem' ederken görmüş.
Bekir demiş ki: «Sonra bu
mes'eleyi İbni Ömer'e sordum, İbni Ömer:
— Biz, hacca telbiye getirdik; cevâbını verdi.
Dönerek İbni Ömer'in
söylediğini Enes'e haber verdim, Enes:
— Gâlîbâ biz, çocuk olduk! dedi.»
İzah:
Bu hadîsi Buhâri «Hacc»
ve «Meğazî» bahislerinde tahrîc etmiştir.
Kaadı İyâd diyor ki :
«Hz. İbni Ömer'in bu rivayeti yukarda Âişe, Câbir ve İbni Abbâs hadîslerine
muvafık ulup, başka rivayetlerden hâsıl olan işkâli beyân etmektedir.
İbni Ömer (Radiyallahu
anh)'ın buna muhalif olan rivayeti te'vil edilmiştir.»
Hz. Enes ise Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in hacc ile umre'ye birlikte telbiye getirdiğini
bildirmiş, kendisine Hz. İbni ömer'in söyledikleri nakledilince; «Siz, bizi
gâlibâ çocuk sayıyorsunuz!» diyerek, Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den
bu şekilde işittiğini bir daha te'kid eylemiştir.
Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'in o haccda kır'an yaptığını ve hacc-ı kıranın efdal olduğunu
söyleyenler Enes (Radiyallahu anh) hadîsiyle istidlal etmişlerdir.
Yukarda da gördüğümüz
vecihle sahih ve muhtar olan kavle göre mezkûr haccında. Nebi (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem), ihrama girerken evvelâ hacc-ı ifrâda niyet etmiş, sonra
Umreyi ona ilâve ederek kır'an yapmıştır.
Binâenaleyh İbni Ömer
Hazretlerinin bu hadîsi Resûlullah hacc-ı kıranın efdal olduğunu söyleyenler
Enes (Radiyallahu anh) Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in ilk ihrama girdiği
zamana. Enes hadîsi ise sonuna yahut ihram esnasına hamledilmiştir
Her hâlde Enes
(Radiyallahu anh), Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in hacc-ı ifrâda niyet
ettiğini işitmemiş olacaktır.
Nevevî: «Hz. Enes
rivayetinin ekseri rivayetlere uyması için bu te'vîl mutlaka lâzımdır.» diyor.